Nhạc sỹ Ngọc Thịnh: Câu thương, câu đợi câu chờ

Tôi gặp nhạc sỹ Ngọc Thịnh bất ngờ khi Hà Nội đỏng đảnh vào Thu. Mùa Thu, có lẽ là mùa đẹp nhất trong năm của Hà Nội. Nói không ngoa, với tôi, cảm thấy ấm áp hơn khi Thu này Hà Nội thêm một công dân đặc biệt. Ngọc Thịnh đã chuyển ra Hội Nhạc sỹ Việt Nam, làm công tác hội viên của nơi đầy ắp các nốt thăng, giáng của vẻ đẹp.

Ngọc Thịnh ngồi trước mặt chúng tôi, đồng đội văn nghệ sỹ, báo chí truyền thông, hiền lành, đáng yêu, trái ngược với cái “ đầu nhẵn tóc ” – một “ tên thương hiệu ” của đồng đội trai nhà anh và bộ ria, dụ mê đến mềm lòng phái yếu .
Nói như thế nào về nhạc sỹ Ngọc Thịnh nhỉ ? Tất nhiên, phải nói về lai lịch để tự hào. Ngọc Thịnh sinh ra và lớn lên tại TP Hà Tĩnh. Trong dòng chảy văn hóa truyền thống, cái nôi văn hóa truyền thống mà con người sinh ra ở đó tự hào có những danh nhân lừng lẫy như Nguyễn Du với “ Truyện Kiều ” bất hủ ; Nguyễn Công Trứ – nhà chính trị, nhà quân sự chiến lược và nhà thơ Đại Nam thời nhà Nguyễn ; Nguyễn Huy Tự với “ Hoa tiên ” …. Tất nhiên, không hề không nhắc đó là một phần của “ miền ví dặm ”, quê nhà của ca trù Cổ Đạm .
Phải nhìn từ đó mới cắt nghĩa được âm nhạc Ngọc Thịnh .
Nhạc sỹ Ngọc Thịnh là tác giả của 1 số ít ca khúc tiêu biểu vượt trội như : “ Mẹ ”, “ Lời quê ”, “ Câu đợi câu chờ ”, “ Ca dao sông quê ”, “ thành phố Hà Tĩnh quê mình ”, “ Sông thu ”, “ Lời cỏ ngày xuân ”, “ Đồng chiều ”, “ Hát mãi tên Người Hồ Chí Minh ”, “ Cung đàn Thuý Kiều ”, “ Một chiều Đền Bích Châu ”, “ Tháng Giêng ” … trong gia tài hàng trăm ca khúc của anh .

Nhạc sĩ Ngọc Thịnh thời trẻ.
Những sáng tác của anh đã được nhiều ca sỹ nổi tiếng như : Thu Hiền, Trọng Tấn, Anh Thơ, Đăng Thuật, Đinh Thành Lê …. bộc lộ và được những đạo diễn những chương trình lớn sử dụng. Đó là thành công xuất sắc, niềm tự hào chính đáng của anh .
“ Ngày ấy bên bờ sông La / Anh nghe câu hò ví giặm / Để một đời anh đi xa / Để ngàn lần anh nhớ mãi … ”, nhạc sỹ Ngọc Thịnh khởi đầu trải lòng mình thư thế trong ca khúc “ Câu đợi câu chờ ”. Phải nói, dân ca xứ Nghệ chảy mãi trong huyết nhạc của Ngọc Thịnh và ngược lại, dân ca xứ Nghệ tự hào có một Ngọc Thịnh như một “ Fan Hâm mộ ” thủy chung, thậm chí còn luôn làm mới, đương đại .
Ghi dấu trong lòng công chúng yêu nhạc với những tác phẩm mang đậm hồn quê của dòng nhạc dân ca, nhưng có lẽ rằng nhiều người còn chưa biết về con đường âm nhạc của một nhạc sỹ khởi nguồn từ một anh lính chiến, một người lái xe mê hồn âm nhạc …
Ngọc Thịnh tâm sự, ca khúc tiên phong được anh viết năm 1979, khi vừa 21 tuổi. Hơn 40 năm sáng tác, nhạc sỹ Ngọc Thịnh từng đoạt nhiều phần thưởng âm nhạc có giá trị như : Giải C tác phẩm ” Tình quê ” – Trao Giải Liên hiệp VHNT Nước Ta 1994 ; giải B tác phẩm ” Mẹ ” – Trao Giải Liên hiệp VHNT Nước Ta 1998 ; những Trao Giải VHNT Nguyễn Du từ năm 1991 ( B ), 1995 ( B ), 2000 ( A ), 2005 ( A ), 2010 ( A ) ; giải Nhì Trao Giải Âm nhạc 2012, giải B Trao Giải Âm nhạc năm nay, giải A Trao Giải Âm nhạc năm 2017 …

Đầu năm nay 2019 này, nhạc sỹ Ngọc Thịnh được Hội Nhạc sỹ Việt Nam vinh danh trao giải B cho tác phẩm “Tình mẹ bao la” ở hạng mục ca khúc Giải thưởng Âm nhạc năm 2018. Đây là lần thứ 3, nhạc sỹ Ngọc Thịnh được xướng tên trong những giải thưởng danh giá dành cho những sáng tác của năm 2018, gồm: Giải A Cuộc vận động sáng tác ca khúc kỷ niệm 50 năm Chiến thắng Đồng Lộc (tháng 7/2018) với tác phẩm “Cổ tích quê mình”; Giải C Đợt vận động sáng tác ca khúc về đề tài biên giới, biển đảo và bộ đội biên phòng với tác phẩm “Màu xanh biên phòng”(tháng 1/2019).

“ Các phần thưởng đó dù không phải lớn lao nhưng là sự ghi nhận công sức của con người phát minh sáng tạo với không chỉ riêng anh mà còn là sự khuyến khích lớn để những nhạc sỹ có điều kiện kèm theo phát huy hơn nữa những năng lực của mình, góp phần cho đời sống niềm tin của hội đồng ngày càng đa dạng chủng loại hơn … ”, anh trải lòng khi tôi hỏi về phần thưởng âm nhạc .
Với tình nhân âm nhạc Nước Ta nói chung và dân ca xứ Nghệ nói riêng, không thể nào không biết đến “ Câu đợi câu chờ ”, “ Mẹ ”, “ Lời quê ”. Không chỉ thế, họ còn biết đến những tác phẩm tươi tắn hơn như “ Tháng Giêng ”, “ Cung đàn Thúy Kiều ”, “ Hai quê một khúc tâm tình ” … của nhạc sỹ Ngọc Thịnh .
Nhạc sỹ Ngọc Thịnh, như đã nói, con người thuộc về TP Hà Tĩnh, tâm hồn thuộc về “ miền ví giặm ”. “ Tôi nghĩ là âm nhạc nếu được tăng trưởng trên nền móng dân ca truyền thống cuội nguồn khi nào cũng có chỗ đứng trong công chúng, bởi dân ca truyền thống cuội nguồn là những giá trị đã trải qua thăng trầm sàng lọc của thời hạn để còn lại, đó là hồn cốt của ông, bà, là truyền thống của quê nhà, của dân tộc bản địa … Cái đó không hề sửa chữa thay thế được. Không phải đơn thuần mà Ví giặm được vinh danh là giá trị phi vật thể của quả đât ”, Ngọc Thịnh trải lòng .
Ngồi trước mặt chúng tôi, dù cơ bản là “ dân nhạc ”, nhưng khi được hỏi về chính kiến của anh với âm nhạc, Ngọc Thịnh không ngần ngại san sẻ. Theo Ngọc Thịnh, thẩm mỹ và nghệ thuật phải phản ánh chân thực đời sống. Những gì giữa đời thường sẽ được thẩm mỹ và nghệ thuật hóa kết tinh ở mức cao hơn rồi lại quay trở lại với đời sống hiện tại, làm cho ta thuận tiện cảm nhận được nó qua cái đẹp lộng lẫy của thẩm mỹ và nghệ thuật. Nghệ thuật không phải làm mọi yếu tố rắc rối thêm, khó hiểu thêm đâu .
“ Đối tượng của nghệ thuật và thẩm mỹ là con người do đó thẩm mỹ và nghệ thuật không được tách ra khỏi đời sống của con người, nghệ thuật và thẩm mỹ phải thân mật với đời sống và càng cô đọng, đơn thuần càng có sức lay động tâm hồn ”, Ngọc Thịnh triết lý .

Nhạc sĩ Ngọc Thịnh và tác giả.
Anh tâm sự, chính mẹ anh, một phụ nữ cam phận, khó khăn vất vả suốt đời vì chồng, vì con có tác động ảnh hưởng đến anh nhất trong sáng tạo thẩm mỹ và nghệ thuật. Bà thuộc nhiều câu ca dao, nhiều bài kinh Phật, hay đi lễ Chùa. Ngọc Thịnh bảo, đến nay anh còn lưu giữ những bài kinh kệ mẹ đã đọc. Bà có một chất giọng ngân nga cao nghều, trong trẻo. Trong đời sống hàng ngày, mẹ anh hay trích dẫn những câu thơ trong ” Truyện Kiều ” để nói về thân phận làm người. Trong sự nghiệp sáng tác của mình, Ngọc Thịnh thường khai thác những ý tứ mà mẹ đã răn dạy. Ngọc Thịnh mở máy điện thoại cảm ứng cho tôi nghe ca khúc “ Cha tôi ”, một sáng tác mới của anh, giàu xúc cảm .
Ngọc Thịnh bảo, từ khi mẹ mất, anh đã trở thành một người ăn chay trường, tín độ của “ chay thực ”. “ Mẹ không trách gì những con, sau này ngày giỗ mẹ, nhớ mẹ, những con chỉ cần ít hoa quả trên bàn thờ cúng mẹ thôi ”, nhắc đến lời người mẹ trăng trối trước khi vào cõi “ bát ngát ”, nhạc sỹ Ngọc Thịnh rân rấn nước mắt .
Sau này, “ hành trình dài ” âm nhạc cùng Ngọc Thịnh còn có một “ tri âm ”, đó là ca sỹ Thái Bảo, vợ anh, người bạn đời tri kỷ khó lòng so sánh .

Nói về chuyện “trời xe”, Ngọc Thịnh kể rằng, ngày ấy anh đi lính, một dịp về phép thăm nhà, gặp mấy người bạn của em trai đến chơi, anh hỏi thăm quanh đây có ai hay hát hò gì không, mình đang được nghỉ mấy ngày đến giao lưu cho vui. Mọi người giới thiệu Thái Bảo. Ngày hôm sau Thái Bảo cùng mọi người đến, hôm đó Thái Bảo đã hát bài “Giận thương” một ca khúc đậm chất dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh.

Từ một gã trai ngang ngang, luộm thuộm, thích giao du bạn hữu và chơi ghita với những ca khúc sôi sục, anh bị giọng ca Thái Bảo mê hoặc bởi chất giọng dân ca ngọt ngào. Điều này cũng lý giải về sau, những ca khúc tăng trưởng của anh thường mang âm hưởng dân ca Nghệ Tĩnh. Có thể nói, Thái Bảo vừa là người “ trói ” được Ngọc Thịnh trong trái tim nhung ấm của chị, vừa “ giữ ” được Ngọc Thịnh cho dân ca xứ Nghệ. Hẳn tình nhân dân ca xứ Nghệ không chỉ cảm ơn nhạc sỹ Ngọc Thịnh mà còn phải cảm ơn Thái Bảo .
Năm 2018, nhạc sỹ Ngọc Thịnh, Giám đốc Nhà hát Nghệ thuật truyền thống cuội nguồn TP Hà Tĩnh được nghỉ hưu. Năm 2019, anh ra TP.HN, phân phối sự mong đợi không riêng của đồng nghiệp. Anh bảo, dự tính sắp tới không ít. Quy luật muôn đời là, con người ta ai cũng phải luôn luôn đối lập với việc làm. Với nhạc sỹ Ngọc Thịnh, khi nào anh cũng biết tạo cho mình niềm vui để đời sống niềm tin bớt căng thẳng mệt mỏi, không nhất thiết phải tranh thủ thời hạn để thao tác cho những dự tính lớn lao, mà còn cần khoảng chừng lặng. “ Nhạc sĩ Trịnh Công Sơn cho rằng trần gian là quán trọ, ta chỉ là khách ghé thăm, một cách nghĩ theo quan điểm đạo Phật, và như vậy nói chung đời sống cũng không cần quá hấp tấp vội vàng, cứ vừa phải, thông thường thế thôi ”, Ngọc Thịnh hồn hậu .
“ Ngày ấy con đò đưa tiễn / Một người lữ khách qua sông / Người ơi, sao mà sâu nặng / Câu thương, câu đợi, câu chờ ”, anh đã viết như vậy và ca từ này đã “ nằm lòng ” tình nhân âm nhạc. Tôi nghĩ “ câu đợi, câu chờ ” của âm nhạc luôn sâu nặng như vậy trong tâm hồn nhạc sĩ Ngọc Thịnh .

Source: https://cuulongreal.com
Category: Giải trí