GIỚI THIỆU TỈNH PHÚ THỌ

GIỚI THIỆU KHÁI QUÁT VỀ TỈNH PHÚ THỌ

1. Vị trí địa lý

Phú Thọ là tỉnh thuộc vùng miền núi trung du Bắc Bộ, có tọa độ địa lý từ 200 55 ’ đến 210 43 ’ vĩ độ Bắc, 1040 48 ’ đến 1050 27 ’ kinh độ Đông. Địa giới hành chính của tỉnh tiếp giáp với :

– Tỉnh Tuyên Quang về phía Bắc;

– Tỉnh Hòa Bình về phía Nam ;
– Tỉnh Vĩnh Phúc về phía Đông ;
– Thành phố Thành Phố Hà Nội về phía Đông Nam ;
– Tỉnh Sơn La, Yên Bái về phía Tây .
Nằm trong khu vực giao lưu giữa vùng Đông Bắc, đồng bằng sông Hồng và vùng Tây Bắc, Phú Thọ có vị trí địa lý mang ý nghĩa là TT tiểu vùng Tây – Đông – Bắc ; cách TT Thành Phố Hà Nội khoảng chừng 80 km về phía Bắc, cách trường bay Quốc tế Nội Bài khoảng chừng 60 km. Với vị trí “ ngã ba sông ” – điểm giao nhau của sông Hồng, sông Đà và sông Lô, là cửa ngõ phía Tây của Thủ đô TP.HN, Phú Thọ là đầu mối trung chuyển, giao lưu kinh tế tài chính giữa những tỉnh vùng đồng bằng Bắc Bộ với những tỉnh miền núi phía Bắc Nước Ta và hai tỉnh Quảng Tây, Vân Nam, Trung Quốc. Nằm trong vành đai của những tuyến trục giao thông vận tải quan trọng : đường đi bộ có Quốc lộ 2, Cao tốc Nội Bài – Tỉnh Lào Cai, đường Hồ Chí Minh, đường tàu có tuyến đường xuyên Á, đường sông chạy từ Trung Quốc qua những tỉnh phía Tây vùng Đông Bắc đều quy tụ về Phú Thọ rồi mới tỏa đi Thành Phố Hà Nội, TP. Hải Phòng và những khu vực khác .
Với vị trí địa lý này, Phú Thọ quy tụ những điều kiện kèm theo thuận tiện cho tăng trưởng kinh tế tài chính, giao thương mua bán với những vùng trong nước và quốc tế .

2. Địa hình, địa mạo

Địa hình tỉnh Phú Thọ mang đặc thù điển hình nổi bật là chia cắt tương đối mạnh vì nằm ở phần cuối của dãy Hoàng Liên Sơn, nơi chuyển tiếp giữa miền núi cao và miền núi thấp, gò đồi, độ cao giảm dần từ Tây Bắc xuống Đông Nam. Căn cứ vào địa hình, hoàn toàn có thể chia Phú Thọ thành hai tiểu vùng cơ bản sau :
– Tiểu vùng Tây Nam hay hữu ngạn sông Hồng gồm những huyện : Thanh Sơn, Tân Sơn, Yên Lập, Tam Nông, Thanh Thủy, Cẩm Khê và một phần của Hạ Hòa có diện tích quy hoạnh tự nhiên gần 2.400 km2, bằng 67,94 % diện tích quy hoạnh tự nhiên toàn tỉnh ; độ cao trung bình so với mặt nước biển từ 200 – 500 m. Đây là tiểu vùng có những lợi thế tăng trưởng hầu hết như : trồng cây ôn đới, cây công nghiệp ngắn ngày và dài ngày, cây lâm nghiệp, chăn nuôi đại gia súc, khai thác tài nguyên, du lịch sinh thái xanh, nghỉ ngơi … Tuy nhiên, tiểu vùng này có nhiều khó khăn vất vả về giao thông vận tải và dân trí còn thấp nên việc khai thác tiềm năng nông, lâm, tài nguyên … để tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội còn hạn chế .
– Tiểu vùng Đông Bắc hay tả ngạn sông Hồng gồm thành phố Việt Trì, thị xã Phú Thọ và những huyện : Lâm Thao, Phù Ninh, Thanh Ba, Đoan Hùng và phần còn lại của Hạ Hòa, có diện tích quy hoạnh tự nhiên 1.132,5 km2, , bằng 32,06 % diện tích quy hoạnh tự nhiên toàn tỉnh. Địa hình đặc trưng của tiểu vùng này là những đồi gò thấp, tăng trưởng trên phù sa cổ ( trung bình 50 – 200 m ) xen kẽ với những dộc ruộng và những cánh đồng bằng ven sông. Đây là vùng tương đối thuận tiện cho tăng trưởng cây công nghiệp, cây ăn quả, sản xuất lương thực, nuôi trồng thủy hải sản và chăn nuôi. Một số khu vực tập trung chuyên sâu những đồi gò thấp tương đối phẳng phiu ( tập trung chuyên sâu đa phần ở vùng Đông Nam của tỉnh ) thuận tiện cho tăng trưởng những khu công nghiệp, cụm công nghiệp và tăng trưởng các hạ tầng kinh tế tài chính – xã hội khác .
Do phân cấp địa hình, diện tích quy hoạnh đất đồi núi, đất dốc của tỉnh Phú Thọ chiếm 64,52 % tổng diện tích quy hoạnh đất tự nhiên, trong đó diện tích quy hoạnh đất có độ dốc > 150 chiếm tới 51,6 % ; sông suối chiếm 4,26 % tổng diện tích quy hoạnh tự nhiên ; địa hình bị chia cắt mạnh gây cản trở không nhỏ cho giao thông vận tải, giao lưu kinh tế tài chính – văn hóa truyền thống, tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội và đời sống của nhân dân .

3. Khí hậu

Phú Thọ nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa gió mùa, điểm điển hình nổi bật là mùa đông khô, lượng mưa ít, hướng gió thông dụng là gió mùa Đông Bắc ; mùa hè nắng, nóng, mưa nhiều, hướng gió phổ cập là gió mùa Đông Nam. Nhiệt độ trung bình 23 độ C, tổng lượng mưa trung bình từ 1.600 – 1.800 mm / năm, nhiệt độ không khí trung bình thường niên 85 – 87 % .
Nhìn chung, khí hậu Phú Thọ tương thích cho sinh trưởng và tăng trưởng đa dạng hóa những loại cây cối nông nghiệp, lâm nghiệp và chăn nuôi gia súc .

4. Thủy văn

Nằm ở trung lưu của mạng lưới hệ thống sông Hồng, mạng lưới hệ thống sông ngòi của tỉnh phân bổ tương đối đồng đều, gồm 3 con sông lớn là Sông Hồng, Sông Đà và Sông Lô cùng với hàng chục sông, suối nhỏ khác đã tạo ra nguồn phân phối nước đa phần cho sản xuất và hoạt động và sinh hoạt của nhân dân .
Hệ thống sông, suối của tỉnh mang theo hàm lượng phù sa khá lớn, khoảng chừng 1 kg / m3, làm cho những dòng chảy thường bị bồi lấp. Với đặc thù thủy văn như trên, Phú Thọ có điều kiện kèm theo tăng trưởng vận tải đường bộ thủy, nuôi trồng thủy hải sản, đủ nguồn nước mặt cung ứng cho nhu yếu tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội .

5. Phú Thọ có 13 huyện, thành, thị gồm:

– Thành phố Việt Trì đô thị loại I ( là TT chính trị kinh tế tài chính văn hóa truyền thống của tỉnh và là thành phố về với cội nguồn dân tộc bản địa Nước Ta ) với 23 đơn vị chức năng hành chính gồm 13 phường : Bạch Hạc, Bến Gót, Thanh Miếu, Thọ Sơn, Tiên Cát, Gia Cẩm, Nông Trang, Vân Cơ, Dữu Lâu, Tân Dân, Minh Phương, Minh Nông và 10 xã : Vân Phú, Sông Lô, Trưng Vương, Phượng Lâu, Thụy Vân, Tân Đức, Chu Hóa, Thanh Đình, Kim Đức, Hùng Lô, Hy Cương .
– Thị xã Phú Thọ với 10 đơn vị chức năng hành chính gồm 5 phường : Âu Cơ, Hùng Vương, Phong Châu, Thanh Vinh, Trường Thịnh và 5 xã : Hà Lộc, Hà Thạch, Phú Hộ, Thanh Minh, Văn Lung .
– Huyện Thanh Sơn với 23 đơn vị chức năng hành chính gồm 01 thị xã Thanh Sơn và 22 xã : Sơn Hùng, Địch Quả, Giáp Lai, Thục Luyện, Võ Miếu, Thạch Khoán, Cự Thắng, Tất Thắng, Văn Miếu, Cự Đồng, Thắng Sơn, Tân Minh, Hương Cần, Khả Cửu, Tân Lập, Đông Cửu, Yên Lãng, Yên Lương, Thượng Cửu, Lương Nha, Yên Sơn, Tinh Nhuệ .
– Huyện Tân Sơn với 17 đơn vị chức năng hành chính gồm 01 thị xã Tân Phú và 16 xã : Lai Đồng, Tam Thanh, Kim Thượng, Xuân Đài, Minh Đài, Mỹ Thuận, Vinh Tiền, Văn Luông, Tân Sơn, Xuân Sơn, Thu Cúc, Thạch Kiệt, Long Cốc, Kiệt Sơn, Thu Ngạc, Đồng Sơn .
– Huyện Yên Lập với 17 đơn vị chức năng hành chính gồm 01 thị trấn Yên Lập và 16 xã : Mỹ Lung, Mỹ Lương, Lương Sơn, Xuân An, Xuân Viên, Trung Sơn, Xuân Thủy, Hưng Long, Nga Hoàng, Thượng Long, Đồng Thịnh, Phúc Khánh, Ngọc Lập, Ngọc Đồng, Minh Hòa, Đồng Lạc .
– Huyện Cẩm Khê với 31 đơn vị chức năng hành chính gồm 01 thị xã Sông Thao và 30 xã : Cát Trù, Cấp Dẫn, Chương Xá, Điêu Lương, Đồng Cam, Đồng Lương, Hiền Đa, Hương Lung, Ngô Xá, PhúKhê, Phú Lạc, Phùng Xá, Phương Xá, Phượng Vĩ, Sai Nga, Sơn Nga, Sơn Tình, TamSơn, Tạ Xá, Thanh Nga, Thuỵ Liễu, Tiên Lương, Tình Cương, Tùng Khê, Tuy Lộc, Văn Bán, Văn Khúc, Xương Thịnh, Yên Dưỡng, Yên Tậρ .
– Huyện Tam Nông với 20 đơn vị chức năng hành chính gồm 01 thị xã Hưng Hóa và 19 xã : Hồng Đà, Thượng Nông, Dậu Dương, Dị Nậu, Thọ Văn, Hương Nộn, Cổ Tiết, Văn Lương, Tam Cường, Thanh Uyên, Hiền Quan, Hương Nha, Vực Trường, Xuân Quang, Tứ Mỹ, Phương Thịnh, Hùng Đô, Quang Húc, Tề Lễ .
– Huyện Thanh Thủy với 15 đơn vị chức năng hành chính gồm 01 thị xã Thanh Thủy và 14 xã : Tu Vũ, Yến Mao, Phượng Mao, Trung Nghĩa, Đồng Luận, Trung Thịnh, Hoàng Xá, Sơn Thủy, Đoan Hạ, Bảo Yên, Tân Phương, Thạch Đồng, Xuân Lộc, Đào Xá .
– Huyện Hạ Hòa với 33 đơn vị chức năng hành chính gồm 01 thị xã Hạ Hòa và 32 xã : Ấm Hạ, Bằng Giã, Cáo Điền, Chuế Lưu, Chính Công, Đại Phạm, Đan Hà, Đan Thượng, Động Lâm, Gia Điền, Hương Xạ, Hà Lương, Hậu Bổng, Hiền Lương, Lâm Lợi, Lang Sơn, Liên Phương, Lệnh Khanh, Mai Tùng, Minh Côi, Minh Hạc, Phương Viên, Phụ Khánh, Quân Khê, Văn Lang, Vô Tranh, Vụ Cầu, Vĩnh Chân, Xuân Áng, Y Sơn, Yên Kỳ, Yên Luật .
– Huyện Thanh Ba với 27 đơn vị chức năng hành chính gồm 01 thị xã Thanh Ba và 26 xã : Thanh Vân, Vũ Yển, Phương Lĩnh, Khải Xuân, ĐÔng Lĩnh, Thái Ninh, Đỗ Xuyên, Yểm Khê, Thanh Xá, Hanh Cù, Hoàng Cương, Sơn Cương, Đỗ Sơn, Lương Lỗ, Chí Tiên, Đông Thành, Đồng Xuân, Yên Nội, Thanh Hà, Võ Lao, Năng Yên, Đại An, Ninh Dân, Vân Lĩnh, Quảng Nạp, Mạn Lạn .
– Huyện Đoan Hùng với 28 đơn vị chức năng hành chính gồm 01 thị xã Đoan Hùng và 27 xã : Đông Khê ; Nghinh Xuyên ; Hùng Quan ; Vân Du ; Chí Đám ; Hữu Đô ; Đại Nghĩa ; Phú Thứ ; Hùng Long ; Vụ Quang ; Minh Phú ; Chân Mộng ; Vân Đồn ; Minh Tiến ; Tiêu Sơn ; Yên Kiện ; Sóc Đăng ; Ngọc Quan ; Phong Phú ; Phương Trung ; Tây Cốc ; Ca Đình ; Phúc Lai ; Quế Lâm ; Bằng Luân ; Bằng Doãn ; Minh Lương .

– Huyện Lâm Thao với 14 đơn vị hành chính gồm 01 thị trấn Lâm Thao và 13 xã: Hùng Sơn, Tiên Kiên, Xuân Huy, Xuân Lũng, Thạch Sơn, Sơn Vy, Hợp Hải, Sơn Dương, Kinh Kệ, Bản Nguyên, Cao Xá, Vĩnh Lại, Tứ Xã.

– Huyện Phù Ninh với 19 đơn vị chức năng hành chính gồm 01 thị trấn Phong Châu và 18 xã : Trạm Thản, Liên Hoa, Phú Mỹ, Lệ Mỹ, Gia Thanh, Bảo Thanh, Trung Giáp, Hạ Giáp, Trị Quận, Tiên Du, Phú Lộc, Phú Nham, An Đạo, Bình Bộ, Tử Đà, Vĩnh Phú, Phù Ninh .

6. Dân số toàn tỉnh trên 1,37 triệu người, gồm 34 dân tộc anh em, mật độ dân số 388 người/km2 (Theo niên giám Thống kê năm 2015).
7. Phú Thọ có lượng lao động dồi dào, trên 840.000 người, chủ yếu là lao động trẻ. Tỉ lệ lao động qua đào tạo và truyền nghề đạt 58%, trong đó tỉ lệ có bằng cấp, chứng chỉ đạt 26,5% (Theo số liệu kinh tế – xã hội 6 tháng đầu năm 2017).
8. Giao thông vận tải:

Tỉnh Phú Thọ là đầu mối giao thông vận tải quan trọng cả về đường đi bộ, đường tàu, đường thủy trong khu vực miền Bắc, liên kết trung chuyển sản phẩm & hàng hóa cho những khu vực Tây Bắc, Đông Bắc và Đồng bằng Sông Hồng, tạo điều kiện kèm theo thuận tiện cho sự tăng trưởng của tỉnh và khu vực .

– Đường bộ: Tuyến đường cao tốc Nội Bài – Lào Cai (tốc độ tối đa 120km/h) qua tỉnh Phú Thọ có chiều dài trên 60km với 5 nút giao tại: Thành phố Việt Trì, huyện Phù Ninh, huyện Cẩm Khê, huyện Hạ Hòa và thị xã Phú Thọ, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, thuộc hành lang đường bộ côn Minh – Hải Phòng đã mang lại những tiềm năng, cơ hội phát triển kinh tế – xã hội rất lớn. Tuyến đường quốc lộ 2 (AH.14 – đường bộ Châu Á số 14) nối liền Vân Nam (Trung Quốc) với Hà Giang qua Tuyên Quang, Phú Thọ đến sân bay quốc tế Nội Bài về Hà Nội rồi nối với quốc lộ 5 đi Hải Phòng, quốc lộ 1A đi cửa khẩu Tân Thanh (Lạng Sơn) và với quốc lô 18 đi cảng biển Cái Lân – Quảng Ninh (cảng biển). Quốc Lộ 32 từ Hà Nội qua Phú Thọ rồi đi Sơn La – Điện Biên – CHDCND Lào. Quốc lộ 32C từ Phú thọ đi Yên Bái, kết nối với các quốc lộ khác đi Lào Cai rồi sang Trung Quốc và tuyến đường bộ Hồ Chí Minh qua tỉnh nối liền 3 miền đất nước.

– Đường sắt: Tuyến đường sắt xuyên Á từ Vân Nam (Trung Quốc) sang Lào Cai chạy qua tỉnh Phú Thọ về Hà Nội và nối với các tuyến đường sắt Hà Nội – Hải Phòng, Hà Nội – TP Hồ chí Minh. Phú Thọ có 8 ga được đặt tại thành phố Việt Trì và các thị trấn khác trên địa bàn tỉnh, trong đó có ga Việt Trì và ga Phú Thọ là 2 ga lớn rất thuận tiện cho việc đưa đón khách và vận chuyển hàng hóa khối lượng lớn.

– Đường thủy: Việt Trì “thành phố ngã ba sông” nới hợp lưu của 3 con sông lớn ở miền Bắc là sông Hồng, sông Lô và sông Đà. Tổng chiều đài vận tải đường sông của tỉnh 235km, trong đó sông Hồng là 130km, sông Lô 63km, sông Đà 42km chạy từ Trung Quốc qua các tỉnh phía Tây vùng Đông Bắc hội tụ về Phú Thọ rồi tỏa đi Hà Nội, Hải Phòng và các tỉnh khác. Cảng sông Việt Trì là một trong 3 cảng lớn ở miền Bắc có công suất khai thác có thể đạt 1,0 triệu tấn/năm.

9. Hạ tầng y tế, giáo dục:

Tỉnh Phú Thọ hiện có trên 480 cơ sở y tế, trong đó có 18 bệnh viện ( 1 bệnh viện đa khoa tỉnh, 4 bệnh viện chuyên khoa, 12 bệnh viện đa khoa huyện, 1 bệnh viện đa khoa tư nhân ), 13 TT y tế và 277 trạm y tế xã, phường, thị xã với tổng số giường bệnh là gần 5.900 giường. Tổng số cán bộ, nhân viên cấp dưới y tế là trên 5.900, trong đó có trên 1.300 bác sĩ. Chất lượng khám chữa bệnh ngày một nâng lên, cung ứng nhu yếu của nhân dân trên địa phận tỉnh. Đặc biệt hiện tại Bệnh viện đa khoa tỉnh là bệnh viện hạng I, đến nay, bệnh viện có quy mô 1300 giường, trong đó 800 giường kế hoạch và 500 giường bệnh xã hội hóa .
Hệ thống giáo dục dạy nghề khá tốt với Trường Đại học Hùng Vương, Đại học Công nghiệp Việt Trì và những trường cao đẳng, những trường trung học dạy nghề khác luôn chú trọng đào tạo và giảng dạy đội ngũ kỹ sư, cử nhân, cán bộ kỹ thuật, công nhân có tác phong công nghiệp, kiến thức và kỹ năng sâu xa, kỹ năng và kiến thức thao tác thành thạo, Giao hàng tốt nhu yếu lao động của những doanh nghiệp trong và ngoài nước góp vốn đầu tư trên địa phận tỉnh .

10. Ngân hàng, tài chính, hải quan, kho vận

Hệ thống ngân hàng nhà nước và những tổ chức triển khai tín dụng thanh toán trên địa phận tỉnh có sự hiện hữu không thiếu những ngân hàng nhà nước lớn nhất Nước Ta như : Kho bạc Nhà nước tỉnh, Ngân hàng Nhà nước tỉnh, Ngân hàng Công thương tỉnh, Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh, Ngân hàng Đầu tư và Phát triển tỉnh, Ngân hàng CP Quân đội Việt Trì, Ngân hàng Bưu điện Liên Việt Trụ sở tỉnh Phú Thọ … Qua đó, đủ năng lực phân phối tốt những nhu yếu về vốn cho hoạt động giải trí đầu tư sản xuất – kinh doanh thương mại cho những doanh nghiệp. Các dịch vụ kinh tế tài chính khác cũng được mạng lưới hệ thống ngân hàng nhà nước và những tổ chức triển khai tín dụng thanh toán phân phối một cách rất là nhanh gọn, đúng mực và bảo đảm an toàn góp thêm phần tương hỗ cho việc nâng cao hiệu suất cao sản xuất kinh doanh thương mại của những doanh nghiệp và sự tăng trưởng kinh tế tài chính trong toàn tỉnh .
Phú Thọ hiện có Trụ sở hải quan đặt tại cảng cạn ICD phân phối nhu yếu thông quan xuất nhập khẩu của những doanh nghiệp .

11. Hạ tầng điện nước, bưu chính viễn thông

– Hệ thống điện : Phú Thọ có đường điện vương quốc 500KV, 220KV, 110KV đi qua tỉnh ( Từ nguồn thủy điện Thác Bà, Hòa Bình, Sơn La ). Hệ thống điện ở Phú Thọ rất không thay đổi bảo vệ phân phối đủ điện cho mọi nhu yếu sản xuất và hoạt động và sinh hoạt. \ – Cấp nước : Hiện nay, 70 % dân số trong tỉnh đã được dùng nước sạch. Thành phố, thị xax, thị xã đã có nhà phân phối nước sạch, tổng hiệu suất trên 150.000 m3 / ngày đêm ; những nhà máy sản xuất cũng sẵn sàng chuẩn bị phân phối phân phối nhu yếu nước thô Giao hàng sản xuất nông nghiệp .
– Hệ thống thông tin liên lạc : Hiện tại trên địa phận tỉnh tổng thể những dịch vụ bưu chính viễn thông với chất lượng cao đã được hòa mạng bưu chính viễn thông vương quốc, bảo vệ liên lạc thông suốt trên toàn nước .

12. Tổng quan du lịch Phú Thọ: Phú Thọ là mảnh đất cội nguồn của dân tộc có truyền thống lịch sử văn hóa gắn liền với suốt chiều dài lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc. Từ ngàn đời xưa các Vua Hùng đã chọn đây là đất khởi nghiệp dựng nước, xây dựng nhà nước Văn Lang (nhà nước đầu tiên của dân tộc Việt Nam). 

Phú Thọ là tỉnh nằm ở vị trí TT, vùng chuyển tiếp giữa miền núi phía Bắc và đồng bằng, đỉnh của tam giác châu thổ đồng bằng Bắc Bộ, nơi hợp lưu của ba con sông : Sông Thao, sông Lô, sông Đà, phủ bọc giữa hai dãy núi Tam Đảo và Ba Vì, tựa sống lưng vào vùng đồi núi san sát như bát úp phần cuối của dãy Hoàng Liên Sơn, mặt hướng ra vùng đồng bằng Bắc Bộ phì nhiêu rộng mệnh mông. Phú Thọ có nhiều cảnh sắc đang dạng được vạn vật thiên nhiên ban tặng làm ra một vị trí đắc địa : sơn chầu, thuỷ tụ. Phú Thọ có nhiều danh lam thắng cảnh như : Ngã ba Bạch Hạc, Ao Giời Suối Tiên, Đầm Ao Châu, Đầm Vân Hội, mỏ nước khoáng nóng Thanh Thủy, Vườn Quốc gia Xuân Sơn … là tài nguyên du lịch tự nhiên vô cùng quý báu để tăng trưởng những mô hình du lịch sinh thái xanh, nghỉ ngơi và tò mò .
Đền Hùng – nơi thờ tự những Vua Hùng trở thành nơi thờ cúng Tổ tiên, nơi tụ hội và biểu lộ sức mạnh, ý chí đại đoàn kết của dân tộc bản địa Nước Ta ngày này. Trên mảnh đất này còn lưu giữ 1.372 di tích lịch sử lịch sử vẻ vang văn hóa truyền thống, trong đó có 01 di tích lịch sử vương quốc đặc biệt quan trọng, 73 di tích lịch sử vương quốc, 219 di tích lịch sử cấp tỉnh và hàng trăm liên hoan dân gian rực rỡ như tiệc tùng đền Hùng, liên hoan đền Mẫu Âu Cơ, liên hoan Trò Trám, liên hoan rước Chúa Gái, lễ rước kiệu Hùng Lô, hội Phết Hiền Quan … cùng những làn điệu dân ca Xoan, Ghẹo. Trong đó, Hát Xoan đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa truyền thống phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp ; Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Phú Thọ là văn hoá phi vật thể đại diện thay mặt của quả đât là nguồn di sản văn hóa truyền thống vô giá mang đậm truyền thống văn hóa truyền thống nguồn cội và đó chính là nguồn tài nguyên du lịch nhân văn độc lạ tạo nên sức mê hoặc lớn so với hành khách thập phương .
Với những điểm đến tâm linh mê hoặc : Khu Di tích lịch sử dân tộc Đền Hùng, đền Mẫu Âu Cơ, đình Hùng Lô, đình Lâu Thượng, đền Lăng Sương, thành phố liên hoan Việt Trì …, những điểm đến danh lam thắng cảnh được vạn vật thiên nhiên khuyễn mãi thêm ban tặng : Vườn Quốc gia Xuân Sơn với mạng lưới hệ thống rừng nguyên sinh, hang động kỳ thú và thác nước ; khu nước khoáng nóng có lợi cho sức khỏe thể chất Thanh Thủy, đầm Ao Châu, Ao Giời – suối Tiên … Phú Thọ có điều kiện kèm theo tăng trưởng nhiều mô hình du lịch : du lịch tâm linh hướng về cội nguồn, du lịch di tích lịch sử lịch sử vẻ vang văn hóa truyền thống, du lịch sinh thái xanh nghỉ ngơi, thăm quan danh lam thắng cảnh … .
Để cung ứng nhu yếu tăng trưởng du lịch ngày một lớn, trong những năm qua, mạng lưới hệ thống những cơ sở lưu trú, những cơ sở kinh doanh thương mại du lịch dịch vụ, những khu, điểm thăm quan, đi dạo vui chơi từng ngày được góp vốn đầu tư cả về số lượng và chất lượng. Đến nay, Phú Thọ đã có 328 cơ sở lưu trú du lịch ( trong đó có 32 khách sạn, 296 nhà nghỉ ), 14 hãng lữ hành, trên 9.000 lao động đang hoạt động giải trí trong nghành nghề dịch vụ du lịch ; chất lượng những dịch vụ du lịch đang ngày được nâng lên, chuẩn bị sẵn sàng cung ứng nhu yếu của hành khách và Open đón những nhà đầu tư đến với Phú Thọ .

13. Di sản văn hóa thế giới tại Phú Thọ

*/ “Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Phú Thọ” – Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại

Ngày 6/12/2012, tại kỳ họp thứ 7, Ủy ban Liên Chính phủ Công ước 2003 về bảo tồn di sản văn hóa truyền thống phi vật thể đã chính thức công nhận “ Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Phú Thọ ” là di sản văn hóa truyền thống phi vật thể đại diện thay mặt của quả đât. Đây là lần tiên phong một di sản văn hóa truyền thống của Nước Ta được vinh danh ở mô hình tín ngưỡng .
“ Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Phú Thọ ” là phong tục có từ truyền kiếp và đã trở thành nét đẹp văn hóa truyền thống truyền thống lịch sử tiêu biểu vượt trội, bộc lộ chữ hiếu, lòng biết ơn và triết lý “ Con người có tổ, có tông ”. Trải qua nhiều biến cố thăng trầm của lịch sử dân tộc dân tộc bản địa, nhưng tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương chiếm vị trí thiêng liêng trong đời sống ý thức của người Việt, có sức lan tỏa rộng khắp trong mỗi mái ấm gia đình, trong hội đồng xã hội và trở thành điểm quy tụ ý thức đại đoàn kết toàn dân tộc bản địa .
Theo thống kê, cả nước hiện có 1.417 di tích lịch sử thờ Vua Hùng và tương quan đến thời kỳ đấu tranh dựng nước, giữ nước của những Vua Hùng. Trên địa phận tỉnh Phú Thọ hiện có 345 di tích lịch sử thờ Vua Hùng và những nhân vật tương quan đến thời đại Hùng Vương ở Nước Ta. Trong đó, Đền Hùng là TT thực hành thực tế nghi lễ tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương lớn nhất và truyền kiếp nhất ở Nước Ta. Ngàn đời nay, cứ đến ngày mùng 10 tháng 3, người Việt vẫn hành hương về nơi cội nguồn đất Tổ để tri ân những Vua Hùng – những người đã có công dựng nước, giữ nước .
Từ khi nước nhà được độc lập Đảng, Nhà nước và nhân dân ta luôn đặc biệt quan trọng chăm sóc tới việc thờ tự những Vua Hùng trải qua nhiều hoạt động giải trí trong đó có góp vốn đầu tư nguồn kinh phí đầu tư nhằm mục đích trùng tu, tôn tạo Khu Di tích lịch sử dân tộc Đền Hùng ngày càng khang trang hơn, xứng tầm là nơi thờ tự Tổ tiên chung của dân tộc bản địa. Ngày 18 tháng 2 năm 1946, quản trị Hồ Chí Minh đã phát hành Sắc lệnh số 22C NV / CC pháp luật về những ngày lễ lớn hằng năm, trong đó có ghi giỗ Tổ Hùng Vương được nghỉ 1 ngày. Ngày 2 tháng 4 năm 2007, Quốc hội đã phê chuẩn sửa đổi, bổ trợ điều 73 của Bộ luật Lao động cho người lao động được nghỉ thao tác, hưởng nguyên lương ngày giỗ Tổ Hùng Vương ( mùng 10 tháng 3 âm lịch ). Ngày nay, giỗ Tổ Hùng Vương hằng năm là ngày lễ lớn của cả nước và được nhà nước pháp luật đơn cử về quy mô tổ chức triển khai theo năm chẵn, năm tròn và năm lẻ. Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã có văn bản hướng dẫn Nghi thức tưởng niệm những Vua Hùng trong ngày giỗ Tổ Hùng Vương về tổ chức triển khai nghi thức lễ so với tỉnh Phú Thọ ( nơi có Di tích lịch sử vẻ vang Đền Hùng ) và những tỉnh, thành phố thường trực TW nơi có đền thờ Vua Hùng, những di tích lịch sử tương quan đến những Vua Hùng .
Trong những năm qua, thực thi cam kết trong chương trình hành vi vương quốc nhằm mục đích bảo tồn, phát huy giá trị “ Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Phú Thọ ”, bên cạnh việc nhà nước chăm sóc góp vốn đầu tư thiết kế xây dựng cơ sở vật chất thì tỉnh Phú Thọ đã tạo mọi điều kiện kèm theo thuận tiện và có nhiều chủ trương tương hỗ cho hoạt động giải trí bảo tồn tín ngưỡng. Hằng năm, giỗ Tổ Hùng Vương – Lễ hội Đền Hùng được tổ chức triển khai tôn kính, trang nghiêm theo nghi lễ truyền thống cuội nguồn. Các tỉnh, thành phố trong cả nước cũng tích cực tham gia đề án góp giỗ theo đúng truyền thống cuội nguồn cúng giỗ của người Việt. Từ năm 2013 – 2017, đã có 24 tỉnh, thành phố tham gia góp giỗ và công đức tu bổ Di tích Đền Hùng. Nhiều doanh nghiệp, tổ chức triển khai kinh tế tài chính, chính trị xã hội, đồng bào trong và ngoài nước cũng đã tích cực tham gia góp giỗ và công đức bằng hình thức thiết kế xây dựng những khu công trình, trùng tu, tôn tạo những di tích lịch sử trong Khu Di tích lịch sử vẻ vang Đền Hùng với nguồn kinh phí đầu tư hàng trăm tỷ đồng. Các khu công trình đền, đài, lăng tẩm được trùng tu khang trang trên cơ sở không thay đổi những giá trị của di tích lịch sử gốc nhằm mục đích bảo tồn, giữ gìn “ khoảng trống thiêng ”. Bên cạnh đó, tỉnh đã phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch liên tục nghiên cứu và điều tra, kiểm kê khoa học những di tích lịch sử thờ cúng Hùng Vương trên địa phận tỉnh và cả nước. Thông qua kiểm kê chớp lấy toàn diện và tổng thể và tình hình khoảng trống tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương để có giải pháp bảo tồn, Phục hồi và phát huy. Song song với đó, tổ chức triển khai sưu tầm, bổ trợ những thần thoại cổ xưa, những nghi thức, trò diễn dân gian tương quan đến tín ngưỡng thờ Hùng Vương của người Việt ở những làng quê .
Phú Thọ đã rất chú trọng đến việc trao truyền thực hành thực tế tín ngưỡng cho những thế hệ tiếp nối. Vào những kỳ tiệc tùng, những nghi thức tế lễ được ra mắt, nhận diện giá trị và hướng dẫn việc thực hành thực tế cho những người trực tiếp tham gia, đặc biệt quan trọng là lớp trẻ trải qua những cuộc tập huấn về tín ngưỡng và thực hành thực tế nghi lễ. Khu Di tích lịch sử dân tộc Đền Hùng, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, những cơ quan trình độ phối hợp cùng hội đồng những địa phương tổ chức triển khai điều tra và nghiên cứu, kiểm kê khoa học những di tích lịch sử thờ cúng Hùng Vương trên địa phận ; thiết kế xây dựng 01 ngân hàng nhà nước tài liệu về Tín ngưỡng Thờ cúng Hùng Vương tại Khu Di tích lịch sử vẻ vang Đền Hùng. Tỉnh cũng đã kiến thiết xây dựng đề án “ Xây dựng Việt Trì trở thành thành phố tiệc tùng về với cội nguồn dân tộc bản địa Nước Ta ”. Chú trọng bảo tồn và phát huy hai di sản văn hóa truyền thống phi vật thể của trái đất là “ Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Phú Thọ ” và “ Hát Xoan Phú Thọ ” .
Biểu tượng Vua Hùng và “ Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Phú Thọ ” là hình tượng của một ý thức dân tộc bản địa thâm thúy như sự minh triết văn hóa truyền thống được ông cha ta để lại, lưu truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương là sợi chỉ kết nối người Việt ở khắp mọi miền quốc gia, kể cả người việt đang sống xa Tổ quốc lại với nhau ; góp thêm phần củng cố sức mạnh đại đoàn kết dân tộc bản địa, thiết kế xây dựng nền văn hóa truyền thống Nước Ta tiên tiến và phát triển đậm đà truyền thống dân tộc bản địa. Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương – thờ cúng ông Tổ chung của cả nước, có lẽ rằng lúc bấy giờ trên quốc tế chỉ có duy nhất dân tộc bản địa Nước Ta, đó là truyền thống văn hóa truyền thống tiêu biểu vượt trội, rực rỡ của dân tộc bản địa Nước Ta .

*/ Hát Xoan Phú Thọ – Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại

Hát Xoan là di sản văn hóa truyền thống phi vật thể quý báu của vùng Đất Tổ nói riêng và trong kho tàng di sản văn hóa truyền thống dân tộc bản địa Nước Ta nói chung. Hát Xoan là mô hình dân ca nghi lễ, phong tục, còn gọi là hát cửa đình hay “ Khúc môn đình ”, là hình thức thẩm mỹ và nghệ thuật đa yếu tố : Ca nhạc, hát, múa ship hàng nhu yếu tín ngưỡng của hội đồng. Hát Xoan có bề dày lịch sử vẻ vang, có tổ chức triển khai thẩm mỹ và nghệ thuật ngặt nghèo, khoảng trống văn hóa truyền thống to lớn và sức lan tỏa can đảm và mạnh mẽ khắp hội đồng. Với những giá trị điển hình nổi bật toàn thế giới, ngày 24/11/2011, tại Hội nghị lần thứ 6 của Ủy ban liên Chính phủ về Bảo tồn Di sản văn hóa truyền thống phi vật thể của UNESCO tổ chức triển khai tại Bali – Indonesia, Hồ sơ Hát Xoan – Phú Thọ của Nước Ta đã được công nhận là Di sản văn hóa truyền thống phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp của trái đất .

Ngày 8/12/2017, tại Hội nghị lần thứ 12, Ủy ban liên chính phủ về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể của UNESCO đã chính thức đưa Hát Xoan Phú Thọ ra khỏi tình trạng bảo vệ khẩn cấp và trở thành Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Đây là trường hợp đầu tiên và duy nhất trong lịch sử của UNESCO. Sự kiện này đã đánh dấu thành công bước đầu của tỉnh Phú Thọ và của cộng đồng đã nỗ lực, quyết tâm thực hiện cam kết bảo vệ di sản Hát Xoan trong tình trạng cần bảo vệ khẩn cấp suốt 6 năm qua. Bằng đề án và kế hoạch hành động cụ thể, sự đồng thuận của các cấp, các ngành, của nhân dân và đặc biệt của các cộng đồng Xoan, tỉnh Phú Thọ đã phục hồi và tạo sức sống mãnh liệt cho di sản Hát Xoan. Theo Ủy ban liên chính phủ, Hát Xoan Phú Thọ đảm bảo đủ 5 tiêu chí vào danh sách di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại theo tinh thần Công ước năm 2003 về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể.

Trải qua tiến trình tăng trưởng của lịch sử dân tộc, từ thời đại những Vua Hùng dựng nước Văn Lang ; 1.000 năm Bắc thuộc ; thời đại phong kiến Nước Ta tự chủ ; chính sách phong kiến suy tàn ; thời Pháp thuộc ; đế quốc Mỹ xâm lược đến chính sách Nước Ta dân chủ cộng hòa, Hát Xoan vẫn sống sót và đang hiện hữu với thẩm mỹ và nghệ thuật rực rỡ riêng không liên quan gì đến nhau : Hát thờ Vua Hùng, vợ con, tướng lĩnh và những nhân vật tiêu biểu vượt trội thời đại Hùng Vương ; hát trước cửa đình và hát vào mùa xuân ; hát lễ và hát đám. Nét rực rỡ hơn cả của Hát Xoan là khi múa có hát và ngược lại khi hát có múa trong âm vang tiếng nhạc cụ chỉ là một chiếc trống da. Sự hiện hữu qua những biến thiên của lịch sử vẻ vang đó, chứng tỏ sức sống mãnh liệt và sự biến hóa theo hướng thích nghi để sống sót của Hát Xoan Phú Thọ .
Hát Xoan hiện có ở 18 xã của hai tỉnh Phú Thọ và Vĩnh Phúc, trong đó 15 xã, phường thuộc thành phố Việt Trì, những huyện Phù Ninh, Lâm Thao, Tam Nông và Đoan Hùng ( tỉnh Phú Thọ ) và 3 xã thuộc 3 huyện Lập Thạch, Sông Lô và Vĩnh Tường ( tỉnh Vĩnh Phúc ). Trên địa phận tỉnh Phú Thọ, hiện có 4 phường Xoan được xây dựng theo quyết định hành động của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đang hoạt động giải trí tại thành phố Việt Trì, đó là phường Xoan An Thái, phường Xoan Thét, phường Xoan Phù Đức và phường Xoan Kim Đái .
Sau khi Hát Xoan Phú Thọ được công nhận là Di sản văn hóa truyền thống phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp của quả đât, tỉnh Phú Thọ đã có những nỗ lực trong việc tiến hành đồng điệu những trách nhiệm, giải pháp bảo tồn, phát huy giá trị di sản Hát Xoan, làm cho di sản Hát Xoan thực sự hồi sinh, lan tỏa và có sức sống mãnh liệt trong hội đồng. Năm 2010 chỉ có khoảng chừng 13 câu lạc bộ của những người yêu thích Xoan với tổng số 298 thành viên thì đến nay, ở Phú Thọ đã có hơn 34 câu lạc bộ Xoan với 1.557 thành viên. Từ chỗ chỉ còn 7 nghệ nhân cao niên hoàn toàn có thể diễn xướng, truyền dạy Xoan cổ thì nay Hát Xoan đã có lực lượng nghệ nhân kế cận phần đông với 62 người hoàn toàn có thể diễn xướng và truyền dạy những làn điệu Xoan cổ. Phú Thọ cũng đã đi đầu trong việc vinh danh, phong tặng thương hiệu Nghệ nhân Hát Xoan cho 52 nghệ nhân và 19 nghệ nhân trong nghành di sản văn hóa truyền thống phi vật thể của tỉnh được quản trị nước phong tặng thương hiệu Nghệ nhân Ưu tú lần thứ Nhất. Đặc biệt, hiện đã hình thành ba thế hệ Hát Xoan là những nghệ nhân cao niên, những nghệ nhân kế cận và phần đông thế hệ trẻ đầy triển vọng. 31 bài cơ bản của 3 chặng Hát Xoan do những nghệ nhân cao tuổi nắm giữ đã được tư liệu hóa và truyền dạy phần đông rất đầy đủ cho lớp nghệ nhân kế cận. Các di tích lịch sử tương quan tới Hát Xoan, nhất là miếu Lãi Lèn, đình Thét, đình làng Kim Đái ( xã Kim Đức ) và đình An Thái ( xã Phượng Lâu thành phố Việt Trì ) – những di tích lịch sử cổ nhất gắn với sự sinh ra Hát Xoan đã và đang được Phục hồi, trùng tu, tôn tạo, phân phối nhu yếu về khoảng trống diễn xướng của Hát Xoan và trao cho hội đồng quyền quản trị. Đồng thời đã trong bước đầu hồi sinh những tập tục và 1 số ít khoảng trống trình diễn Hát Xoan tại hội đồng. Điều này đã đem lại niềm hân hoan, phấn khởi cho những phường Xoan và người dân địa phương .

Source: https://cuulongreal.com
Category: Hỏi – Đáp