Lịch sử sử dụng Kha tử trong Y học cổ truyền
Khi nghiên cứu và điều tra những loại thảo dược được sử dụng trong mạng lưới hệ thống Y học cổ đại Ấn Độ Ayurveda với hơn 5000 năm lịch sử vẻ vang, những nhà khoa học đã phát hiện ra một trong những loại thảo dược được sùng kính nhất là cây Kha tử ( tên khoa học là Terminalia chebula ). Quả của cây Kha tử có rất nhiều hiệu quả chữa bệnh khác nhau, được sử dụng thoáng đãng trong những hộ mái ấm gia đình Ấn Độ từ thời xưa. Y học Trung Quốc cũng xem Kha tử như phương thuốc chữa bệnh có sức mạnh chữa bệnh khác thường từ thuở bình minh. Tại miền Nam nước ta, nguồn dược liệu nhiều mẫu mã này đã nhanh gọn trở thành vị thuốc độc đáo được dân gian truyền miệng .
Kha tử là một trong những loại thảo dược được sùng kính nhất tại Ấn Độ
Không được lòng người vì vẻ xấu xí, vị đắng chát và khó nuốt nhưng giá trị Y học Kha tử mang lại thì không ai có thể phủ nhận. Ở Ấn Độ, Trung Quốc, quả Kha tử được dùng với tác dụng nhuận tràng, lợi tiêu hóa, bổ và làm hồi phục sức khỏe. Thịt quả dùng làm thuốc đánh răng, chữa chảy máu và loét lợi. Quả Kha tử cũng được phối hợp với các dược liệu khác, sắc uống để điều trị rối loạn tiết niệu, táo bón, bệnh tim.
Tuy nhiên, tác dụng điển hình nổi bật, tiêu biểu vượt trội hơn cả mà Kha tử mang lại là năng lực trị viêm họng mãn tính, khản tiếng. Tác dụng này thậm chí còn còn nhanh hơn đáng kể so với bất kể loại thảo dược nào khác .
Tác dụng nổi bật của Quả Kha tử là trị bệnh viêm họng, khản tiếng
Y học truyền thống những nước bằng trong thực tiễn sử dụng đã nhìn nhận : Kha tử vị chua, chát, đắng, quy vào những kinh phế, đại tràng có tác dụng liễm phế, chỉ khái ( sạch phổi, trừ ho ), trị phế hư, ho hen, viêm hầu họng, khản tiếng. Người Ấn Độ tán quả thành bột và hút trong một tẩu thuốc lá làm giảm hen. Nhân dân vùng NePal nướng Kha tử trên than hồng rồi nhai chậm để chữa viêm họng và có tác dụng long đờm. Cách sử dụng ưng ý bột, giã nát hoặc sắc uống Kha tử cũng được vận dụng tương tự như như ở Nước Ta .
Tác dụng của Kha tử theo Y học hiện đại
Ngày nay, y học văn minh đã chứng tỏ tác dụng của Kha tử trong điều trị bệnh viêm họng hạt, khản tiếng bằng những điều tra và nghiên cứu lâm sàng. Trước hết là tác dụng giảm ho, thử nghiệm lâm sàng đã cho thấy hoạt chất Polysaccharid trong Kha tử có năng lực giảm ho rõ ràng. Tác dụng dược lý này của Polysaccharid thậm chí còn cao hơn so với những chất chống ho mạnh nhất trong thí nghiệm lâm sàng như codein. Cụ thể, sau khi uống chiết xuất Kha tử từ 30, 60, 120, 300 phút, người bệnh đã giảm rõ ràng phản xạ ho ngay từ phút 30 .
Không chỉ vậy, nhờ chất Alloyl nên Kha tử sở hữu hoạt tính kháng virus. Hoạt chất này đóng vai trò quan trọng đối với sự ức chế các virus loại 1 và một số virus làm giảm hệ miễn dịch của con người. Ngoài ra, chất retrovirus trong Kha tử đồng thời bảo vệ tế bào mô, chống virus cúm A và phục hồi nhiễm trùng hô hấp cấp tính.
Các hoạt chất tạo nên tác dụng của Quả Kha tử
Các chuyên viên y dược học cũng nhận định và đánh giá và chứng tỏ hoạt tính kháng khuẩn trong Kha tử với hàm lượng tamin phong phú ( chiếm 51,3 % ) tổng hợp trong đó là những axit galic, egalic, luteolic, chebulinic. Sự sống sót của hoạt chất đặc biệt quan trọng này đã khiến Kha tử trở thành chất kháng sinh tự nhiên, có năng lực diệt khuẩn can đảm và mạnh mẽ. Dựa trên hoạt tính dược lý lợi thế đó, con người tân tiến đã không ngừng điều tra và nghiên cứu, cho ra những chế phẩm Kha tử với tác dụng ức chế in vitro 1 số ít vi trùng như trực khuẩn mủ xanh, trực khuẩn bạch hầu, Pseudomonas aeruginosa, Salmonella typhi, tụ cầu vàng và liên cầu khuẩn tán huyết .
Trước tình hình bệnh viêm họng, khản tiếng có nguyên do chiếm tới 80 % là do virus, điển hình như virusRhinovirus, coronavirus, parainfluenza virus, virut cúm A, cúm B, Viruts adenovirus, virus Epstein-Barr ( EBV ), herpes simplex ( HPV ) ; và khoảng chừng 20 % còn lại do những vi trùng như tụ cầu, liên cầu, … thì với hoạt tính giảm ho, kháng virus, kháng khuẩn như trên, Kha tử chính là giải pháp giúp điều trị nguyên do nền tảng gây ra viêm họng, khản tiếng .
PGS.TS Nguyễn Thị Ngọc Dinh
Nguyên Giám đốc bệnh viện Tai mũi họng Trung Ương
Tài liệu tham khảo:
1. The development of Terminalia chebulaRetz. ( Combretaceae ) in clinical research ( Anwesa Bag, Subir Kumar Bhattacharyya, and Rabi Ranjan Chattopadhyay )
2. Cây thuốc và động vật hoang dã làm thuốc ở Nước Ta ( Đỗ Huy Bích và tập sự )
Source: https://cuulongreal.com
Category: Hỏi – Đáp
